Entertainment
Luiheid kan jou goed doen!
Luiheid kan jou goed doen!
“Ledigheid is die duiwel se oorkussing,” het ons as kinders gehoor wanneer ons leeglê. Dit was goed en deugdelik wanneer jy altyd besig was. En in ’n samelewing waar jy op enige tyd en enige plek kan werk, is dit presies wat ons doen. Werk, werk, werk …
Ons is verslaaf aan besig wees
“Ons raak verslaaf aan besig wees,” sê dr. Colleen Lightbody, ’n neurowetenskaplike en lewensafrigter by Brainwise in Sandton. “Dis ’n statussimbool om altyd besig te wees. Dit laat ons belangrik voel. Maar om heeltyd besig te wees kan ook ’n verlammende uitwerking hê – jy skram weg daarvan om dinge te konfronteer en te verwerk.
“Wanneer ons ’n taak afhandel, is daar ’n gevoel van voldoening, soos wanneer jy jou laaste e-pos afmerk. Daarom vermy ons niksdoen, want ons voel minder produktief. Maar soms bly ons bloot besig om besig te bly, maar voeg nie werklik waarde toe nie. Die brein stel dopamien vry wanneer ons iets vermag en dit laat ons goed voel. Later raak ons verslaaf aan die goedvoel eerder as werklike resultate.
“Dis dieselfde beginsel waarmee casino’s mense by die gleufmasjiene laat vassteek. Die ligte, klokkies wat lui en afwagting, laat mense ure voor hierdie masjiene staan in die hoop om weer iets te wen. Dieselfde beginsel dryf mense by die kantoor, maar later knak hulle onder spanning en werksdruk.”
Jou brein is afgeskakel
“Ons raak afhanklik van dinge wat ons plesier verskaf,” sê dr. Lightbody. Ons raak gewoond aan die gevoel en dan moet ons méér doen om dieselfde behaaglikheid te ervaar. Dis helaas, ’n wanpersepsie, want ons doen dalk meer, maar ons vermag nie meer nie. Wat dit verder niksseggend maak, is dat ons brein se outomatiese verstelling is om dinge so gemaklik moontlik te hou – dus om nie te dink nie. Só bly ons vreeslik besig, maar ons brein is nie werklik op ’n diep vlak aangeskakel nie.
In jou beroep kan jy dit vergelyk met water trap: jy is vreeslik besig, maar jy gaan nie vorentoe nie. As jy tyd maak om te dínk wat jy werklik wil hê, gaan jy doeltreffender werk en beter gehalte lewer.
Dr. Lightbody sê jou brein word net soos ’n spier sterker as hy gereeld oefening kry. Die prefrontale korteks is die sentrum in die brein wat jy gebruik vir strategiese denke, besluitneming en wysheid. As jy jou brein op ’n sinvolle manier inspan vir kreatiewe denke, raak dit gewoond om só te funksioneer. Maar gebruik jy jou brein op sy outomatiese verstelling is dít die verstelling wat jy versterk.
‘Dis ’n teenwoordigheid in die oomblik waarin jou gemoed oop is en nie besig is met ander gedagtes nie’ – dr. Colleen Lightbody.
Wees “slim” lui
Om werklik bewustelik niks te doen nie, is iets heel anders as ’n loodswaaiery. As
